Jak zbudowany jest ząb?
Ząb, jaki jest, każdy widzi. A jednak nie wszystko jest widoczne na pierwszy rzut oka. Ząb wcale nie ma tak prostej i jednolitej budowy, jak mogłoby się wydawać. Z czego zatem się składa?
Z jakich części składa się ząb?
W pierwszej kolejności zajmijmy się budową anatomiczną zęba. Otóż każdy ząb składa się z korony, korzenia i szyjki zębowej, która łączy obie te części. Korona to widoczna część zęba, znajdująca się powyżej linii dziąsła, korzeń natomiast znajduje się w kości, pod dziąsłem. Zęby z reguły posiadają od jednego do dwóch korzeni, ale oczywiście zdarzają się także inne przypadki. Czy liczba i długość korzeni ma znaczenie? Tak, ponieważ korzenie zapewniają zębowi stabilność. Im są dłuższe i im jest ich więcej, tym mocniej ząb jest osadzony w zębodole.
Z jakich tkanek składa się ząb?
Tyle, jeśli chodzi o budowę anatomiczną zęba, a teraz przejdźmy do budowy histologicznej, czyli opowiedzmy, jakie tkanki składają się na ząb. A są one cztery: szkliwo, zębina, cement i miazga.
Najbardziej zewnętrzną warstwą jest szkliwo. Jego grubość wynosi zaledwie 1-2 mm. Tkanka ta, zbudowana z hydroksyapatytu (krystalicznego fosforanu wapnia) jest najtwardszą substancją w ludzkim organizmie – nawet kości nie są takie twarde. Ta cecha sprawia, że szkliwo dobrze wywiązuje się ze spełniania swoich funkcji, czyli osłaniania pozostałych tkanek zęba i ochrony przed czynnikami zewnętrznymi.
Kolejną tkanką, znajdującą się pod szkliwem, jest zębina – porowaty, żółty materiał, w którym znajdują się mikroskopijne kanaliki zębinowe. Zębina również chroni ząb, jednak nie jest aż tak twarda jak szkliwo, toteż łatwiej ulega ubytkom.
Zębina występuje w trzech rodzajach. Podczas rozwoju zęba wytwarzana jest zębina pierwotna, do momentu, gdy ostatecznie wykształci się wierzchołek korzenia – wówczas ten proces ustaje. Zębina wtórna natomiast to taka, która jest wytwarzana z wiekiem już po utworzeniu korzenia. Jest jeszcze zębina trzeciorzędowa, która jest wytwarzana w wyniku działania określonych czynników, takich jak ubytki i zużycie zębów.
W centralnej części zęba znajduje się miazga. Powstaje ona z tych samych tkanek co zębina (wspólnie z nią tworzy endodontium), ale różni się od niej. Miazga przede wszystkim jest jedyną żywą tkanką zęba. Pełni funkcje odżywcze, to jest dostarcza tlen i substancje, bez których ząb nie mógłby prawidłowo funkcjonować. Spełnia ona też rolę obronną – w reakcji na działanie pewnych czynników produkuje dodatkowe warstwy zębiny izolującej miazgę.
Ostatnią z tkanek tworzących ząb jest cement. Ta przypominająca kość substancja o żółtawym zabarwieniu pokrywa korzeń. Składa się z materiału organicznego (przede wszystkim kolagenu) i nieorganicznego (hydroksyapatytu) oraz wody. Cement to środek, który umożliwia więzadłom przyzębia przyczepianie się do zęba. To ta tkanka zatem odpowiada za jego stabilne umocowanie w zębodole.
Jak możesz się z nami skontaktować?
Na tkanki zęba czyhają różne zagrożenia. Oczywiście przede wszystkim jest to próchnica, ale nie tylko – niebezpieczne są również urazy mechaniczne. Gdzie szukać pomocy? Oczywiście w gabinecie stomatologicznym. Skontaktuj się z A2 Clinic – możesz to zrobić, dzwoniąc pod numer +48 74 666 87 77 lub wypełniając formularz.