Szkliwo – co warto o nim wiedzieć?

Szkliwo jest niezwykle istotne, a jego rola jest nie do przecenienia. Bez niego zęby byłyby stale narażone na działanie niekorzystnych czynników. Dlatego należy odpowiednio o nie dbać. Za chwilę wyjaśnimy, jak to robić, a także, jakie mogą być skutki, jeżeli się to zaniedba.

Szkliwo – co to takiego?

Szkliwo to zewnętrzna warstwa zębów. Jego zadaniem jest ochrona głębszych tkanek uzębienia, czyli zębiny i miazgi, przed bakteriami i mechanicznymi urazami. Nieprzypadkowo jest najtwardszą tkanką w ludzkim organizmie – jego twardość wynosi 5-6 w skali Mohsa, stoi więc na skali wyżej niż fluoryt czy gips.

Szkliwo aż w 98% składa się z substancji nieorganicznych, przede wszystkim hydroksyapatytu, krystalicznego minerału będącego składnikiem kości. Pozostałe składniki to woda i substancje organiczne. Szkliwo jest produktem procesu zwanego odontogenezą. Wytwarzane jest warstwami do momentu, aż osiągnie grubość 1-2 mm.

Dlaczego szkliwo ulega uszkodzeniom?

Niestety, fakt, że szkliwo jest najtwardsze w organizmie, nie oznacza, że nie może się niszczyć. Ameloblasty, komórki produkujące szkliwo, z czasem zanikają, co powoduje, że ludzki organizm traci możliwość wytwarzania szkliw a. Jest ono zatem tkanką nieodnawialną. Raz zniszczone, nie może już się zregenerować.

Choć szkliwo jest takie twarde, różne czynniki mogą powodować jego niszczenie. Bardzo destrukcyjny wpływ mają na nie kwasy. Część z nich jest wytwarzana przez bakterie obecne w płytce bakteryjnej i kamieniu nazębnym. Inne sami dostarczamy wraz z pokarmem. Niektóre owoce, soki owocowe, wino, napoje gazowane zmieniają pH w jamie ustnej i przyczyniają się do erozji szkliwa. Gaz zawarty w napojach może rozpulchniać szkliwo i sprawiać, że staje się porowate, zwiększa się też jego podatność na próchnicę.

Erozja może być powodowana też przez uszkodzenia mechaniczne. Dochodzi do nich na przykład u Pacjentów, u których występują wady zgryzu. Są one przyczyną destabilizacji sił nacisku w jamie ustnej, co skutkuje przeciążeniem niektórych zębów, a stąd już prosta droga do ścierania się i kruszenia szkliwa. Podobny problem pojawia się przy chorobie okluzyjnej, kiedy to zaburzony zostaje punkt styku między przeciwstawnymi zębami górnego i dolnego łuku, przez co określone partie uzębienia ulegają przeciążeniu – konsekwencją jest, znowu, ścieranie i kruszenie szkliwa.

Inną chorobą zagrażającą szkliwu jest bruksizm. Ta psychosomatyczna dolegliwość objawia się mimowolnym zaciskaniem szczęk i zgrzytaniem zębami w czasie snu, które prowadzi do ścierania szkliwa.

Jak dbać o szkliwo zębów?

Podstawą w dbałości o szkliwo jest utrzymanie odpowiedniej higieny jamy ustnej. Należy myć zęby przynajmniej dwa razy dziennie, rano i wieczorem. Istotny jest wybór odpowiedniego momentu – nie powinno się na przykład myć zębów bezpośrednio po spożyciu posiłku zawierającego kwasy. Należy odczekać dwadzieścia do trzydziestu minut, żeby zawarte w ślinie hormony miały czas, by wyrównać poziom pH w jamie ustnej.

Ważny jest wybór odpowiedniej szczoteczki – nie powinna być zbyt miękka, bo taka może nie usunąć wszystkich zanieczyszczeń, ale nie powinno się też wybierać zbyt twardej, ponieważ właśnie taka może uszkadzać szkliwo. Warto wprowadzić nitkowanie i płukanie jamy ustnej jako stały element codziennych zabiegów z zakresu higieny.

Dobrze jest też wprowadzić zmiany do swojej diety. Przyda się odstawić lub przynajmniej ograniczyć kwaśne produkty. Należy też wzbogacić jadłospis o produkty zawierające składniki wpływające korzystnie na szkliwo. Kluczowe są wapń, stanowiący budulec szkliwa, oraz fosfor, który poprawia jego wchłanianie. Minerały te można znaleźć między innymi w szpinaku, żółtych serach, rukoli, wątróbce, sezamie i różnych przetworach mięsnych.

Nie można też zapominać o witaminach – najważniejsze dla szkliwa są witamina D, korzystnie wpływająca na jego mineralizację i twardość, oraz A o działaniu przeciwbakteryjnym. Witaminy te można znaleźć w dużych ilościach w serach, jajach i rybach.

Co możesz teraz zrobić?

Zauważasz, że stan Twojego szkliwa odbiega od ideału? Może nastąpiła już jego erozja? Trzeba jak najszybciej podjąć leczenie. Umów się na wizytę w A2 Clinic, a pomożemy Ci zażegnać ten problem. Możesz się z nami skontaktować, dzwoniąc pod numer +48 74 667 02 93 lub +48666704707 albo wypełniając formularz.